De Krook
In 2001 a research group of the department of Comparative Sciences of Culture at the University of Ghent made study on the Forum for Music, Dance and Audiovisual Culture (a.k.a De Krook). It meant to be a radical rethinking of the traditional role of a cultural institution and made a plea for a ‘de-musealisation’ of the arts meaning that an Arts institution should be dynamic, transparant and fluctual instead of the closed box it most of the times seems to be. Below there is a synopsis and here you can find the complete study. Unfortunatly there only is a dutch version.
DE KROOK
Traditionele kunstencentra lijken op een doos, architecturaal afgesloten van de buitenwereld en binnenin geconcipieerd volgens de vastgeroeste normen van de klassieke Westerse‘canon’. De Krook mag zich niet laten verwarren met zo’n traditionele benadering en zou daarom dynamisch, doorlaatbaar en fluctuerend moeten zijn. De werking en filosofie ervan is dan als een groep vogels in een boom. Opgeschrikt door actuele impulsen vliegen ze op en er ontstaat een schijnbare chaos, een ongestructureerde dynamiek van vogels in de lucht. Hierna landen ze weer op de takken in een nieuwe configuratie. Deze metafoor, het Chiasmamodel uit de chaostheorie, vat de aanbevelingen van voorliggend studierapport voor DeKrook perfect samen.
I) We stellen vast dat de publieke ruimte in de stad haar functie verliest als algemene ontmoetingsplaats voor sociaal-culturele groepen en individuen. Individualisering en migratie segmenteren de publieke ruimte, een steeds intenser gebruik van nieuwe media leidt tot virtualisering. Vanuit een globaal perspectief is er een sterk gevoel van algehele vervlakking of homogenisering in ‘cultuur’. Politiek-economische netwerken muteren tot onvatbare entiteiten, vervreemd van elke niet politieke of economische werkelijkheid. Cultuur lijkt
gebanaliseerd. Door de nadruk te leggen op interregionale wisselwerking als dialectisch proces kan een forum als De Krook voor een herwaardering van de publieke ruimte zorgen. Dit forum is in Gent verankerd, maar zal ook voelbaar en tastbaar zijn in Vlaanderen en omringende regio’s Meer nog, de invloed ervan zal uitstralen in Europa en erbuiten. Er is geen sprake van een‘sens unique’ maar integendeel van een dynamische wisselwerking. De Krook moet dus staan voor cultuurbeleving vanuit lokaal stedelijk én globaal perspectief en voor een bewuste omgang met sociaal-culturele verscheidenheid en subjectieve kunstbeleving. De diversiteit van de samenleving dient De Krook als een meerwaarde op te vatten. De kunsten zijn een levende en multidimensionale discipline en dit moet resulteren in de aanwezigheid van verschillende culturele groepen en individuen, zowel onder de kunstenaars als in het publiek. De Krook kan dan ook een hefboom worden tot interculturalisering.
Om deze diversiteit te waarborgen, suggereren we voor De Krook een interactie bevorderend gebouw. Zo is er in tegenstelling tot een ‘kunsttempel’ geen drempel, letterlijk en figuurlijk. Wel is er een transitzone die de toeschouwer laat klimatiseren in zijn overgang van de vaak banale maatschappij-, kunst- en (beeld)cultuur naar wat De Krook hem te bieden heeft ter exploratie. De structuur binnenin is dynamisch, zowel architecturaal via een modulesysteem als in de steeds wisselende vorm van kunstcreatie en –beleving.
II) De traditionele programmering en kunstbeleving trekken slechts een bepaald deel van de bevolking aan omdat ze als te statisch en stereotyperend worden ervaren. Velen beperken zich tot het ontspannen consumeren van bijvoorbeeld televisie of musicals terwijl anderen hun traditionele kunstbeleving niet geactualiseerd zien worden (cfr. De ‘bevroren’ kunstvorm opera). Het ‘geheugen van de kunst’ moet meer zijn dan een bewaarplaats; het mag geen museum zijn waar alles in vakjes bestoft en waar je niets mag aanraken. De Krook kan een actieve werkplaats worden voor kunstenaar en publiek (en us niet ‘toeschouwer’). De ateliers brengen een bevruchtende relatie tot stand ussen jonge kunstenaars en internationale kunstwerken. Ze voorzien in een eten van apparatuur, begeleiding, contact, productie en distributie voor artistiek talent. Het publiek wordt op zijn beurt dichter betrokken bij de diverse creatie processen. Verder kan De Krook het publiek verleiden en stimuleren om i.p.v. passief te consumeren ook te exploreren en te experimenteren met het kunstenaanbod. Hiervoor worden nieuwe media en het internet aangewend en vormen de interactieve mogelijkheden van deze en toekomstige media een prioriteit in de werking van het kunstencentrum.
Complementair aan de instanties die het culturele erfgoed zorgvuldig bewaren kan De Krook veerkracht verlenen aan datzelfde erfgoed. Eén enkele traditie fixeren is daarbij uitgesloten en stereotypering dient voortdurend te worden doorbroken.
Kortom: voor De Krook moeten zowel de kunstenaar als het publiek belangrijke factoren van verandering worden in de beoogde artistieke dynamiek. Dit betekent dat het kunstenforum doorlaatbaar moet zijn en zowel de publieke betrokkenheid als de artistieke exploratie moet kunnen stimuleren.
– De Krook maakt letterlijk en figuurlijk deel uit van de stad en situeert zich als dusdanig in de verstedelijkte regio van Parijs tot Amsterdam. Daarmee wordt ingehaakt op hetgeen er reeds is. Architecturaal kan dit gebeuren door erankering, toegankelijkheid en pleinfunctie. Inhoudelijk door integratie van thema’s en werkvormen uit de interactieve en interculturele context.
– Er wordt een overlappend veld gecreëerd tussen het kunstencentrum en de omringende sociaal-culturele groepen en individuen. Deze wisselwerking zal de artistieke dynamiek binnen De Krook én in de culturele activiteit er rond kunnen stimuleren.
– De Krook moet een multi-functioneel, interdisciplinair en caleidoscopisch platform worden voor dans-, muziek- en beeldcultuur en dit met grote aandacht voor de integrale incorporatie van nieuwe media en diepgaandere exploratie van de bestaande systemen.
– De Krook is meer dan een fysiek gebouw. Het wordt ook een virtuele ruimte waarbij kunstenaar en publiek elkaar kunnen ontmoeten. De locatie aan de Waalse Krook dient dan ook via het internet verbonden te zijn met de private ruimte van de toeschouwer. Zowel de fysieke als de virtuele ruimte zijn publiek. Beide verleiden, stimuleren en prikkelen kunstenaar en publiek. Ze verbinden en bewerkstellen communicatie en doorlaatbaarheid. Het plaatst De Krook in Vlaanderen en in het Wereld Wijde Web, en Vlaanderen in de wereld.